Davayı kime karşı hangi Mahkeme de açacağız? Neler talep edilmeli?
Kendi iradesi dışında bir takım sebeplerle çek elinden çıkan ve zayi olan kişi usulüne uygun bir dilekçe ile Mahkemeye başvurması gerekir.
Başvurmak için, çekin zayi olması, kaybolması yâda çeki elinde bulunduran kişinin belli olmaması gerekir. İptal davası açan kişi, çekin zayi olduğuna yönelik inandırıcı delilleri de Mahkemeye sunmak zorundadır. Kişinin belli olmadığı durumlarda çek zayi davası açılırken; çeki kaybolduğunda veya çalındığında elinde bulunduran kişi belli ise artık istirdat davası açılması gerekir.
Ödemeden Men Kararı
Çekin başka birinin eline geçmesi ve kötü niyetli olarak bankaya ibrazı halinde çek bedeli, çeki elinde bulundurana ödenmemesi için kaybolan çek için Mahkemeden ödemeden men yasağı ve akabinde çekin iptali kararı alınması gerekir. Zira iptal davasının devam ettiği süreçte, çekin kullanılması, telafisi güç veya imkânsız sonuçların doğmasına sebep olabilir.
İşte bu şekilde istenmeyen durumların ortaya çıkmasının önlenmesi için bahsettiğimiz ödemeden men talebinde bulunulması önem arz etmektedir. Ödemeden men yasağı talebi için Mahkemeler tarafından çek bedelinin %15’ i teminat olarak istenebilmektedir.
Görevli Mahkeme
Söz konusu Çek Zayi Davasında görevli Mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme ise çekin keşide yeri veya yetkili hamilin bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesi’dir.
Kime karşı dava açacağız?
İşbu davayı açma hakkı kanunen çekte yetkili hamil olana verilmiştir. Çeki düzenleyenin bu davayı açma hakkı bulunmamaktadır. Dava hasımsız olarak açılır yani davalı bilinmediği için gösterilemez.
Mahkeme Aşamasında Önemli Noktalar
Mahkeme tarafından dikkat edilecek en mühim husus ise çekin elden nasıl çıktığı konusunun izahatıdır. Hâkim çeki elinde bulunduranın hak sahibi olup olmadığını irdeler ve iptali istenen çekin nasıl eline geçtiği, nasıl elinden zayi olduğu ve ticari ilişkiyi net olarak görmek ister.
Hâkim bu hususlar doğrultusunda çekin zayi olduğuna ilişkin kanaate ulaşması halinde ilan hazırlatarak Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlattırır. Söz konusu ilan içeriği ise çekin başkasının eline geçmiş olması ihtimalinde iptal kararı verilmeden önce mahkeme; ilan yolu ile çeki eline geçireni belirli bir süre içinde çeki getirmeye davet ve aksi takdirde senedin iptaline karar verileceğini ihtar eder.
Çeki elinde bulunduranın ilan ve dava esnasında anlaşılması halinde ise hâkim davacıya istirdat davası açması için süre verir. Bulunmadığı takdirde ise çekin zayi olduğu ispatıyla çekin iptaline karar verir.
Bu iptal kararını takiben iptal davasını açan kişi, Ticaret Kanunu’nun 652.maddesi uyarınca; çekteki hakkı, senetsiz ileri sürebilme veya masraflarını ödemek koşuluyla yeni bir çek düzenlenmesi kararının verilmesini mahkemeden talep etme imkânına sahip olmaktadır.
Ancak bu hususların talebi gerekmekte olup talep edilmediği takdirde yalnızca çek iptaline karar verilir. Bu sebeple konunun titizlikle avukat tarafından takip edilmesi gerekmektedir.
