Yenişehir Belediyesi’nin 2022 yılına ilişkin Sayıştay denetim raporu Sayıştay’ın resmi internet adresinde yayınlandı.
Denetim sonuçlarının açıklandığı raporda Mezitli Belediyesi ile birçok olumsuzluk rapora yansıdı.
İÇ DENETİM YOK
Rapor’da Yenişehir Belediyesi’nin tüm birimleri tarafından iç kontrol sistemi, birimler arası koordinasyon eksikliği nedeniyle değerlendirilmediğinin altı çizilirken belediyede iç denetim biriminin de kurulmadığı belirtildi.
AKARYAKITLAR FİŞ DÜZENLEMEDEN DOĞRUDAN GİDERLEŞTİRİLMİŞ
Sayıştay’ın yayınladığı raporda Yenişehir Belediyesi’nin 2022 yılı içerisinde aldığı ve belediye şantiye alanındaki tankerlerde muhafaza edilen toplam 16 Milyon 906 Bin 865 TL tutarındaki benzin ve motorinin TİF (Taşınır İşlem Fişi) düzenlenmeden ve 150 İlk Madde ve Malzemeler Hesabı kullanılmaksızın akaryakıt hakediş ödemeleriyle birlikte doğrudan giderleştirildiğinin tespit edildiği kaydedildi.
MADDİ DURAN VARLIKLAR İÇİN AMORTİSMAN AYRILMAMIŞ
Rapor’da Yenişehir Belediyesi’nin 2022 yılı kesin mizanı incelendiğinde 252 Binalar Hesabında yer alan ve toplam değeri 1 Milyon 154 Bin 22 TL olan bir kısım duran varlık için amortisman ayrılmadığının tespit edildiğine işaret edilerek bu kapsamda, amortismana tabi varlıklar için amortisman kayıtlarının yapılmaması, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile 630 Giderler Hesabı’nın Kamu İdaresinin dönem sonu mali tablolarında hatalı görünmesine yol açtığı kaydedildi.
GEÇİCİ KABULU YAPILAN 31 MİLYON 641 BİN 896 TL’LİK YAPIM İŞİ VARLIK HESABINA AKTARILMAMIŞ
Yayınlanan raporda Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nda kayıtlı olan yatırımlardan tamamlananların ilgili duran varlık hesaplarına aktarılmadığının görüldüğü kaydedilirken yapılan incelemede anılan Yönetmelik’in hükümlerine rağmen 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’nda yer alan 31.641.896,25 TL tutarındaki yapım işinin geçici kabulü yapıldığı halde ilgili varlık hesaplarına aktarılmadığının tespit edildiği kaydedildi.
Mevzuatta belirtilen aktarma işlemlerinin yapılmaması Kamu İdaresinin halen yürütmekte olduğu yatırımların gerçek değerinin mali tablolarda olduğundan çok görünmesine yol açtığı gibi bu yatırımların tamamlanması ile aktarılacağı ilgili varlık hesaplarının da olduğundan düşük görünmesine neden olduğunun altı çizildi.
KDV HESAPLARI KULLANILMAMIŞ
Sayıştayın raporunda Yenişehir Belediyesi tarafından ticari faaliyet kapsamında mal ve hizmet satın alınması sırasında satıcılara ödenen katma değer vergisinin 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı’na, mal ve hizmet satılması sırasında tahsil etmiş olduğu katma değer vergisinin ise 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı’na kaydedilmeyip doğrudan gelir veya gider yazıldığının görüldüğü kaydedilirken;
Yenişehir Belediyesi’ne ait Atatürk Kültür Merkezi ve Mustafa Baysan Erkek Öğrenci Yurduna ilişkin gerçekleştirilen mal ve hizmet alım işlemlerinde katma değer vergisinin ödendiği ancak söz konusu vergi ödemelerinin 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı’na kaydedilmediği,
Atatürk Kültür Merkezine ilişkin gerçekleştirilen mal ve hizmet satış işlemlerinde tahsil edilen katma değer vergisinin 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı’na kaydedildiği ancak Mustafa Baysan Erkek Öğrenci Yurduna ilişkin gerçekleştirilen mal ve hizmet satış işlemlerinde tahsil edilen katma değer vergisinin 2022 yılı hesap döneminin dokuzuncu ayına (Eylül) kadar 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı’na kaydedilmediğinin tespit edildiği belirtildi.
KIDEM TAZMİNATLARI İÇİN KARŞILIK AYRILMAMIŞ
Yayınlanan raporda Yenişehir Belediyesi’nde çalışan sürekli işçiler ile kamu idaresi şirketinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında istihdam edilen işçilerin kıdem tazminatları için herhangi bir karşılık ayrılmadığı, söz konusu tazminatlar ödenirken ödenen kıdem tazminatı tutarı kadar 630 Giderler Hesabı’na borç kaydı yapıldığı tespit edildiği kaydedildi.
Başka bir ifade ile Yenişehir Belediyesi, kıdem tazminatı ödeme aşamasına gelmemiş işçiler için ayırması gerektiği halde herhangi bir kıdem tazminatı karşılığı ayırmamakta, kıdem tazminatı ödenebilir aşamaya gelen işçiler için doğrudan gider yapmak suretiyle ödeme yaptığı belirtildi.
İŞGAL EDİLEN YERLER İÇİN ECRİMİSİL ALINMAMIŞ, TAHLİYE EDİLMEMİŞ
Sayıştayın raporunda Yenişehir Belediyesi’ne ait bazı taşınmazların fuzuli şagiller ( yetkili İdarenin izni, sahibinin rızası veya muvafakati dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler) tarafından işgal edildiği, söz konusu taşınmazlara ilişkin ecrimisil alınmadığı ve taşınmazların tahliye ettirilmediğinin görüldüğü kaydedildi.
Yapılan incelemeler sonucunda;
Yenişehir Belediyesine ait Özgecan Tesislerinin; B ve C bloklarının çeşitli dernek, spor kulübü ve kooperatifler tarafından işgal edildiği, Kamu İdaresi tarafından ecrimisil alınmadığı ve tahliye ettirilmediği,
Yenişehir Belediyesi ait Ata Tenis Kulübü A blok spor salonu altında bulunan bölümün belediye ait ait personel şirketi tarafından işgal edildiği, Kamu İdaresi tarafından ecrimisil alınmadığı ve tahliye ettirilmediğinin tespit edildiğinin altı çizilerek mevzuat hükmü gereğince işgal edilen taşınmazlara ilişkin Kamu İdaresince ecrimisil tahakkuk ve tahsil işlemleri ile tahliye işlemlerinin başlatılmasının gerektiği belirtildi.
İHALE YAPILDIKTAN SONRA EK SÖZLEŞME İLE İHALE HÜKÜMLERİ DEĞİŞTİRİLMİŞ
Yenişehir Belediyesinin mülkiyetindeki taşınmazların kiraya verilmesi ihalesinde ihale dokümanlarına aykırı olarak sonradan ek sözleşme ile kiracıya ait olan fatura ödemelerinin Kamu İdaresi tarafından karşılanacağına dair hükümler eklendiği görüldüğü belirtilerek Kamu İdaresi tarafından 26.03.2020 tarihinde ihale edilen taşınmazlar (Atatürk Kültür Merkezi Kafeterya, Özgecan Spor Tesisleri, Eğriçam Futbol Sahası, Ata Tenis Kulübü, Kent Konseyi, 50. Yıl Spor Tesisi ve 3 adet Pazar yeri) Yenişehir İşletmecilik İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketine kiraya verildiğinin söz konusu ihaleye ilişkin idari şartname ve kira sözleşmelerinde kiraya verilecek yerlerin elektrik, su, doğalgaz vb. abonelikleri tüketim giderleri ile olağan bakım ve onarım işlerinin yükleniciye ait olduğu, elektrik, su, doğalgaz vb. aboneliklerin ayrılamaması durumunda tüketim bedellerinin süzme sayaçlarla ölçülerek yükleniciden tahsil edileceği, kiracının kiralan yerin ve teslim edilen demirbaşların olağan bakım ve onarımını zamanında ve gecikmeden, tüm masrafları kendisine ait olmak üzere yapacağı hüküm altına alınmıştır.
Sözleşmenin imzalanmasından sonra 05.03.2021 tarihinde yine aynı taraflar arasında anlaşma sağlanarak 3 adet pazar yeri belediyenin ihtiyacı olması gerekçesiyle Kamu İdaresine geri verilmiştir. Geri verilen yerlerin kira tutarı düşülerek yeni tutar üzerinden taşınmaz kiralamasının devam ettiği belirtildi.
Yapılan incelemede pazar yerlerinin kiralama kapsamından çıkarılması gerekçesi ile 29.03.2021 tarihinde ek sözleşme yapıldığı ve bu ek sözleşme ile ilk sözleşmede geçen “Olağan bakım ve onarım işleri giderleri, elektrik, su, telefon vb. giderleri kiracıya aittir.” hükmünün, Atatürk Kültür Merkezi Zemin Kat Kafeteryaya ait elektrik, su, telefon vb giderlerinin Kamu İdaresi tarafından, Ata Tenis Kulübünün elektrik giderlerinin yarısının kiracı diğer yarısının Kamu İdaresi tarafından, Kent Konseyinin elektrik giderlerinin üçte birinin kiracı üçte ikisinin Kamu İdaresi tarafından, Özgecan Spor Tesislerindeki Kurs Merkezi, Basketbol Sahası, Futbol Sahası ve Müştemilatı, Kapalı Halı Saha ve Müştemilatı, Tenis Kortları dışında kalan 3 bağımsız bölümün elektrik, su, telefon vb. giderlerinin Kamu İdaresi tarafından ödeneceği şeklinde Kamu İdaresine külfet getirecek şekilde değiştirildiği tespit edildiğinin altı çizildi.
Raporda, Yenişehir Belediyesinin taşınmaz ihalesinde idari şartname ve sözleşmeyi sonradan ek sözleşme ile düzenleyerek temel ilkeler olan açıklık ve rekabet ilkelerine aykırı işlem yaptığı belirtilerek ihale aşamasında; eğer giderlerin belli tutarlarda bölüşüleceği ilan edilseydi daha fazla isteklinin ihaleye katılabileceği ya da daha yüksek kira bedeli ödemeye istekli yükleniciler bulunabileceği kaydedildi.
Bu ilkelerin uygulamada göz ardı edilmesinin, ihaleye katılımları ve isteklilerin tekliflerini önemli ölçüde etkileyeceğinden Kamu İdaresi gelirleri açısından ciddi bir kayba neden olacağı belirtilerek ihale konusu taşınmazlara ilişkin hususların şartname ve sözleşmede tam ve doğru olarak belirtilmesi sonradan sözleşme düzenleyerek temel ilkelere aykırı düzenlemeler yapılmaması gerektiğine dikkat çekildi.
3 BİN 159 İŞYERİNİN ÇEVRE VE TEMİZLİK VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ YOK
Sayıştayın hazırladığı raporda Mersin Vergi Dairesi Başkanlığından alınan aktif mükellef listesinde Yenişehir Belediyesi sınırları içinde 14.461 aktif işletmenin kayıtlı olduğu, Kamu İdaresinin emlak servisinden alınan ÇTV mükellef listesinde ise 11.302 adet mükellef beyanının bulunduğu dolayısıyla 3.159 adet iş yeri için ÇTV tahakkuk ettirilmediği ve bu sebeple Kamu İdaresinin önemli düzeyde gelir kaybına uğradığı tespit edildiği kaydedildi.
BELEDİYEDE 400 GÜN YILLIK İZNİ BİRİKEN İŞÇİ VARMIŞ
Yenişehir Belediyesi’nde çalışan işçilerin sosyal hakları olan yıllık ücretli izinlerinin zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı ve bu nedenle birikmiş yıllık izin sürelerinin bulunduğunun görüldüğü belirtildi.
Yapılan incelemede 160 tane sürekli işçiden 57 tanesinin 200 gün ve üzeri, 21 tanesinin 300 gün ve üzeri, 3 tanesinin 400 gün ve üzeri izninin biriktiğinin tespit edildiğinin altı çizilerek bu işçiler emekli olduklarında veya herhangi bir şekilde iş akitleri sona erdiğinde mevzuat hükümleri gereği işçinin son ücreti dikkate alınarak izin ücreti ödeneceğinden idareler açısından öngörülemeyen giderlerin ortaya çıkmasına neden olacağı belirtildi.